Verbazing en bezorgdheid over escalatie Saudisch-Iraans conflict

Iran wijst erop dat de Saudische stap niet "de strategische fout" van Riyad kan verhullen dat het land een prominente sjiitische geestelijke heeft geëxecuteerd. 

Achter de schermen proberen de VS de VN en waarschijnlijk ook Rusland uit alle macht om de spanningen tussen beide landen te verminderen, zegt Midden-Oosten-correspondent Sander van Hoorn.

Syrië-overleg

Het Saudische besluit om de relatie tussen de twee grote islamitische machtsblokken in de regio op scherp te zetten, komt op een ongelukkig moment: de twee landen waren juist in gesprek geraakt over een oplossing voor de oorlog in Syrië. 

In het vijf jaar durende conflict heeft Iran zich steeds achter het regime van de Syrische president Assad opgesteld, terwijl Saudi-Arabië de Syrische opstandelingen steunt. Eind deze maand moet het vredesoverleg over Syrië, waarin Iran en Saudi-Arabië een grote rol spelen, van start gaan in Genève. 

Ook in de burgeroorlog in Jemen staan de twee landen tegenover elkaar: Iran steunt de sjiitische opstandelingen, terwijl het Saudische regime de Jemenitische president steunt en het leger luchtaanvallen uitvoert op de rebellen. Daarnaast hebben de twee landen ook grote invloed in Libanon, waar altijd onderhuidse spanningen zijn tussen de verschillende bevolkingsgroepen. 

Statement

Toch heeft de Saudische koning Salman blijkbaar besloten dat het land een duidelijk statement moet maken, aldus Van Hoorn, door zich hard af te zetten tegen Iran. In Teheran wordt gevreesd dat ook de bondgenoten van Saudi-Arabië, zoals de Verenigde Arabische Emiraten en Koeweit, hun ambassades in Iran sluiten, zegt Iran-correspondent Thomas Erdbrink. Dat zou het isolement van Iran alleen maar verder vergroten. 

De spanning tussen Iran en Saudi-Arabië liep zaterdag hoog op, toen de sjiitische geestelijke Nimr al-Nimr in Saudi-Arabië werd terechtgesteld wegens terrorisme, samen met 46 anderen. Protesten tegen de executie liepen in de Iraanse hoofdstad Teheran uit de hand, toen de Saudische ambassade werd bestormd.   

NOS.nl/ © EPA