Verkiezingen in VS zijn begonnen: Hoe werkt het?

Maar hoe werkt dat nou, zo’n voorverkiezing?

1  Wat zijn voorverkiezingen?

In het Amerikaanse systeem moeten kandidaten tijdens de voorverkiezingen de nominatie namens hun partij verdienen. In alle staten van de Verenigde Staten wordt tussen januari en juni gestemd. Hierbij worden kiesmannen verdeeld die uiteindelijk in juli de winnaar bepalen. In staten met veel inwoners vallen ook veel kiesmannen te winnen. De kandidaat die in een staat de meeste stemmen krijgt, wint ook alle kiesmannen.

Het is een lang uitgesmeerd proces. De verkiezingen in Iowa zijn pas de eerste in een lange, lange, rij van voorverkiezingen.

2  Hoe wordt er gestemd?

Het kiessysteem verschilt per staat en is grofweg te verdelen tussen echte voorverkiezingen en stembijeenkomsten die een caucus worden genoemd. Onder andere in Iowa, Colorado, Hawaii en Washington is er sprake van een caucus-systeem.

Een belangrijk verschil tussen een verkiezing en een caucus is het tijdstip. Bij verkiezingen kan de hele dag gestemd worden een caucus is een soort vergadering die 's avonds gehouden wordt. Soms lijkt het op een ‘gewone’ verkiezing. De Republikeinen verzamelden in Iowa stipt om 19.00 uur om te debatteren en daarna een stembiljet in te vullen. Wie de meeste stemmen haalde, won de staat.

Bij de Democraten verliep het proces totaal anders. Zij stemden niet in het geniep, zoals bijna overal ter wereld gebruikelijk is, maar brachten hun stem uit door in een kandidatenvak te gaan staan.

Kandidaten met te weinig stemmen vielen af, hun kiezers moesten vervolgens een andere kandidaat kiezen. Het is daarbij gebruikelijk om medekiezers over te halen van vak te wisselen.

Om een goed resultaat te halen in een caucus is een fanatieke aanhang veel belangrijker dan bij een normale verkiezing.

3  Waarom mag Iowa als eerste?

Er zit weinig logica achter Iowa’s eerste plek. De enige reden dat er in Iowa zo vroeg gestemd wordt, is dat het kiessysteem zo ingewikkeld is dat het veel tijd kost. Toen in 1972 werd besloten om het hele voorverkiezingscircus nationaal te organiseren bleek Iowa toevallig de staat te zijn die als eerste voorverkiezingen organiseerde. Die volgorde is gebleven met New Hampshire als traditionele tweede.

Deze twee kleine, relatief onbelangrijk staten hebben daarmee veel invloed op het verloop van de verkiezingen. 

Als iemand weet hoe belangrijk die eerste klap kan zijn, dan is het Hilary Clinton wel. Zij verloor in 2008 de eerste caucus en kwam die klap nooit meer echt te boven. Waar Obama opeens gezien werd als iemand die wel degelijk kon winnen, verloor Clinton juist haar geloofwaardigheid als gedoodverfde favoriet.

4  Hoe gaat het verder?

Na de ‘kleine’ staten Iowa en New Hampshire volgen South Carolina en Washington.

Daarna komt op 1 maart ‘Super Tuesday’. Op die dinsdag gaan twaalf staten naar de stembus. Het is de eerste echte test voor de overgebleven kandidaten of zij wel door heel het land als mogelijke president worden gezien.

Tegen de tijd dat de kiezers in Californië op 7 juni, de staat met de meeste inwoners, aan de beurt zijn, is de race meestal al beslist. Iedere vier jaar wordt er dan ook weer geruzied om het hele circus gewoon op een dag plaats te laten vinden. Maar daar lijkt vooralsnog geen meerderheid voor te zijn binnen beide partijen.

4  Wanneer is er dan een nieuwe president?

Eind juli kiezen de Democraten en Republikeinen hun presidentskandidaat. Daarna volgen nog maanden van campagne.

Op 8 november wordt uiteindelijk echt gestemd wie de nieuwe president van de Verenigde Staten van Amerika wordt.

De nieuwe machtigste man, of vrouw, op aarde zal daarna op 20 januari 2017 worden ingezworen. Op die dag eindigt ook de termijn van de huidige president, Barack Obama.

door Rens Oving/ Source: Metronieuws.nl/ Foto:AFP