De onduidelijkheid over de ontbrekende radargegevens van vlucht MH17 houdt aan. Nederland en Oekraïne geven een tegenstrijdige uitleg over het onderlinge contact over de kwestie. Dat blijkt uit een nieuwe verklaring van de Oekraïense regering.
In de schriftelijke verklaring zegt het Oekraïense ministerie van Transport dat Nederlandse vragen over radargegevens sinds januari 2015 geen onderwerp van gesprek meer waren: ,,Het heeft niet op de agenda gestaan.''
De schriftelijke tekst - alleen in Oekraïne verspreid en in het bezit van deze krant - staat op gespannen voet met wat minister Ard van der Steur afgelopen donderdag aan de Tweede Kamer schreef. De Justitieminister haalde het rapport van de Onderzoeksraad aan: onderzoekers hebben in maart 2015 nog in Kiev gepraat over radarbeelden met de Oekraïense autoriteiten. De discussie over de radargegevens woedt al enkele maanden en laaide deze week weer op. De kwestie in drie vragen.
Welke radarbeelden bestaan er over de MH17-ramp?
De Onderzoeksraad heeft van Oekraïne het beeld gekregen dat luchtverkeersleiders op hun beeldscherm zien: een kaart met kleurtjes en codes van overvliegende toestellen.
Dit beeld wordt door een computer samengesteld uit twee verschillende radarsystemen: de primaire en secundaire radar. De secundaire radar is het systeem aan boord van vliegtuigen dat informatie naar de grond stuurt, zoals een code ('Ik ben MH17'), snelheid, hoogte en locatie. Deze gegevens heeft Oekraïne eveneens aangeleverd.
De primaire radar, waar nu zoveel over te doen is, is een radarsysteem op de grond dat de lucht afspeurt naar vliegtuigen. Het registreert alleen dát er iets vliegt op een bepaalde plek in het luchtruim. De Onderzoeksraad heeft deze ruwe, primaire datagegevens niet gekregen.Oekraïne zegt dat de data niet bestaan, omdat deze radarstations op 17 juli 2014 in onderhoud waren. Daarover bestaat veel twijfel, want met deze data hadden onderzoekers kunnen controleren of er iets ontbrak op de beeldschermen van de luchtverkeersleiding. Deskundigen vinden het vreemd dat alle radarstations in onderhoud waren.
Waarover ging de ophef deze week?
Op zoek naar antwoorden reisden journalisten, onder meer van deze krant, deze week naar Kiev. Ze spraken onder meer met de oud-staatssecretaris van Transport van de Oekraïne, Volodimir Shulmeister. Hij zat in de Oekraïense overheidscommissie voor MH17.
Shulmeister zei letterlijk: ,,Wij kregen alle informatieverzoeken over tafel. Een verzoek om ruwe radargegevens heeft daar nooit tussen gezeten.'' Dat werd al snel uitgelegd alsof de Onderzoeksraad überhaupt nooit om gegevens had gevraagd, maar de vraag ging expliciet over de ruwe primaire data. Ook doelde Schulmeister op de periode dat hij in de MH17-commissie zat, sinds januari 2015.
Na de opmerkelijke uitspraken van Shulmeister tegen het AD, de Telegraaf en Elsevier kwam het ministerie van Transport met een schriftelijke verklaring. Het ministerie zegt wel degelijk gegevens te hebben geleverd, al op 23 juli 2014. Dat is op zich correct: het zijn onder meer de beeldschermgegevens. Maar die bedoelde Shulmeister niet.
Over de radardata schrijft het ministerie dat sinds Shulmeister deel uitmaakte van de commissie, 'deze vragen niet op de agenda hebben gestaan'. En: ,,Hij werd lid van de onderzoekscommissie eind januari 2015.'' Het zou inhouden dat na januari 2015 geen verzoek is binnengekomen. Dat staat haaks op de Nederlandse lezing, dat men in maart nog naar Kiev is afgereisd.
Van der Steur schreef donderdag aan de Tweede Kamer dat onderzoekers in maart 2015 in Oekraïne hebben gepraat met autoriteiten, 'onder wie met Shulmeister zelf'. ,,Het bezoek leverde wel gegevens op, maar geen primaire radardata.''
Hoe nu verder? Hiermee is het raadsel over de radargegevens groter dan ooit. Is er nu wel of niet na januari 2015 nog over de primaire radardata gesproken? En hoe geloofwaardig is de bewering van Oekraïne dat hun radarstations toevallig tijdens de ramp in onderhoud waren?
De Onderzoeksraad en Van der Steur zeggen geen behoefte te hebben aan verdere gegevens: de Onderzoeksraad benadrukt dat aanvullende gegevens de conclusies niet zullen wijzigen. Dat is vermoedelijk waar, maar wellicht bieden de gegevens aanvullend bewijs voor de lancering van een BUK-raket en kunnen ze antwoord geven op de knagende vraag: heeft Oekraïne iets te verbergen?
Jeroen de Vreede/ Bron: AD.nl/ © ANP
Reactie plaatsen
Reacties