Nederlandse advocaat moet Poetins miljarden redden

Een Nederlandse advocaat die de zaak van de Russische staat bepleit? Het is saillant, na MH17, de annexatie van de Krim en de ijzige wind die sindsdien al het verkeer tussen west en oost bekoelt. Maar Albert Jan van den Berg van Honatiau & Van den Berg Advocaten praat zich dinsdag toch echt de blaren op de tong om ervoor te zorgen dat Poetin en co géén 50 miljard dollar hoeven te betalen aan de aandeelhouders van het voormalige oliebedrijf Yukos.

Of dat niet wringt? ,,Ik denk dat vele advocaten het een eer zouden vinden indien zij door de Russische Federatie werden verzocht om haar belangen in zo'n zaak te behartigen," zegt Van den Berg. Bovendien: ,,Deze zaak gaat niet over de zaken die u noemt."

Russische kwestie
Dat is ontegenzeglijk een feit. Hoewel de zaak dient in een Nederlandse rechtbank, met Nederlandse rechters, Nederlandse advocaten en met Nederlands als voertaal, is het een puur Russische kwestie.

Yukos Oil was tot 12 jaar geleden een van de grootste oliebedrijven ter wereld. Grote man achter Yukos is Michail Chodorkovski. De op zeker moment rijkste man van Rusland slaat zijn slag in de chaos onder Boris Jeltsin, begin jaren '90. Staatseigendommen gaan voor fooitjes over de toonbank, en Yukos is geboren.

Chodorkovski verwerft respect in het Westen met zijn transparante manier van zakendoen. Ook ontwikkelt hij zich tot voorvechter van de democratie en tot tegenstander van Poetin, die de teugels al stevig in handen heeft.

Afrekening
In 2004 krijgt Yukos een belastingaanslag van 27 miljard dollar. Ongeveer tegelijkertijd wordt Chodorkovski gevangengezet voor belastingontduiking in het verleden, en bevriest Rusland de tegoeden van Yukos. De oliereus zit klem en moet zijn meest waardevolle olievelden verkopen. Via een veiling komen die in handen van staatsbedrijven, ver onder de marktprijs.

De Russische oppositie ziet het als één grote, politieke afrekening met Chodorkovski, geregisseerd door Poetin zelf. De voormalige aandeelhouders vechten de onteigening juridisch aan en krijgen in 2014 na jaren procederen gelijk.

Het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag komt met een snoeihard oordeel. ,,De hele gang van zaken rond het faillissement van Yukos was niet gericht op het innen van belastinggeld, maar vormde het laatste bedrijf in de vernietiging van het bedrijf door de Russische Federatie en de onteigening van de bezittingen ten behoeve van de Russische overheid en de staatsbedrijven Rosneft en Gazprom.''

Schadevergoeding
Het arbitragehof, dat oordeelt over internationale handels- en investeringsgeschillen, verplicht Rusland tot circa 50 miljard dollar schadevergoeding aan de aandeelhouders. Chodorkovski hoort daar niet meer bij: hij doet tijdens zijn 10-jarige verblijf in de cel afstand van zijn belang in Yukos. Sinds december 2013 is hij weer vrij. Vanuit Zwitserland, zijn huidige residentie, zal hij met belangstelling de zaak volgen.

Bron: AD.nl/ Door: Sander van Mersbergen  Foto Lees het hele artikel op http://www.ad.nl