Nederland zei 'Nee', hoe moet het nu verder?

Maar wat dat uiteindelijk betekent, dat blijft nog de vraag. Het kabinet gaat zich beraden op de uitslag en zal uiteindelijk ook in Brussel moeten uitleggen wat het nu wil.

EU-president Donald Tusk wacht af tot Nederland bij hem komt. „Ik blijf in contact hierover met premier Rutte, aangezien ik moet horen wat voor conclusies hij en zijn regering trekken uit het referendum en wat zijn intenties zijn.”

HOE NU VERDER?
Metro vroeg aan professor Linda Senden, hoogleraar EU-recht aan de Universiteit Utrecht, wat het kabinet nu zou kunnen doen.

Volgens haar heeft Mark Rutte vijf opties:

Gewoon ratificeren

Ondanks de uitslag en ondanks de opkomst staat het de regering en het parlement nog steeds vrij om het verdrag met Oekraïne gewoon te ratificeren. De wet schrijft alleen voor dat het kabinet, de Eerste en de Tweede Kamer het verdrag moeten heroverwegen. Dat kunnen ze doen en vervolgens zeggen: we gaan er toch mee door.

2 Een verklaring toevoegen

Het staat landen vrij om een verklaring aan het verdrag toe te voegen. Het Nederlandse nee zou in een dergelijke verklaring kunnen worden toegevoegd samen met, bijvoorbeeld, de belofte dat Nederland nooit akkoord zal gaan met een Oekraïens EU-lidmaatschap. „Een dergelijke verklaring heeft geen enkele juridische status”, legt Senden uit. „Het is meer een brief met een politieke boodschap.”

3 Uitzonderingspositie afdwingen

De uitslag van het referendum kan ook worden gezien als een behoefte om het verdrag te veranderen. Nederland kan proberen om sommige afspraken niet uit te hoeven voeren. „Voor het Verenigd Koninkrijk (VK), Ierland en Denemarken zijn ook in verband met dit associatieakkoord al dergelijke uitzonderingen gemaakt over de positie van Oekraïense werknemers in het buitenland. Nederland zou iets dergelijks kunnen doen. Dit moet dan wel unaniem goedgekeurd worden door de Raad van Ministers.”

4 Verdrag aanpassen

Het is ook mogelijk dat het verdrag zelf wordt aangepast. Nederland zou kunnen vragen om erin te zetten dat Oekraïne geen EU-lid kan worden. „Het is juridisch mogelijk om het verdrag open te breken, maar politiek lijkt dat onhaalbaar”, denkt Senden. Om de tekst van het verdrag te wijzigen moeten alle lidstaten, de Europese commissie én de regering van Oekraïne allemaal weer om tafel. Het aangepaste verdrag moet vervolgens weer door alle nationale parlementen worden goedgekeurd.

5 Helemaal niet ratificeren

Het zwaarste middel dat Nederland heeft, is het verdrag als enige lidstaat gewoon helemaal niet ratificeren. Dit betekent niet dat het hele verdrag dan van de baan is. Het grootste gedeelte van de afspraken gaat over het makkelijker maken van zakendoen. „Dit is het terrein van de Europese Unie zelf”, zegt Senden. „Daar is dus geen Nederlandse goedkeuring meer voor nodig.”

http://www.metronieuws.nl/  door door Rens Oving Foto: ANP