GroenLinks wil dat etnisch profileren stopt
OPINIEDe onterechte aanhouding van rapper Typhoon staat helaas niet op zichzelf, stelt GroenLinks. De partij roept op een voorbeeld te nemen aan Spanje en Engeland en pleit voor het zo snel mogelijk invoeren van 'stopformulieren'.
Linda Voortman Kamerlid GroenLinks en Rutger Groot Wassink fractievoorzitter GroenLinks Amsterdam
Etnische minderheden worden vaker spontaan gecontroleerd door de politie. Agenten combineren, bewust of onbewust, uiterlijke kenmerken van mensen met beelden over stereotype daders zonder dat daar concrete aanleiding toe is.
Dit etnisch profileren is een vorm van discriminatie en is in strijd met basale mensenrechten. Het heeft grote impact op mensen als zij vaker onterecht staande gehouden worden: zij voelen zich crimineel behandeld en buitengesloten. Ook is etnisch profileren een weinig effectieve manier om misdaden op te sporen, en dus zonde van de politiecapaciteit. Tenslotte wordt de legitimiteit van het politieoptreden als zodanig ondermijnd.
mnesty International luidde al in 2013 de noodklok over etnisch profileren. Het VN-comité dat onderzoek naar discriminatie doet, hekelde etnisch profileren door de politie en riep dringend op in kaart te brengen hoe vaak dit voorkomt. In Amsterdam erkende de politie naar aanleiding van het Amnesty-rapport ruiterlijk dat etnisch profileren bestaat en dat het zeer onwenselijk is. Diverse maatregelen en nader onderzoek werden aangekondigd. Drie jaar later moeten we concluderen dat het niet gelukt is om etnisch profileren uit te bannen.
Etnische minderheden
Wij weigeren ons daarbij neer te leggen, en pleiten voor het invoeren van zogenaamde 'stopformulieren'. Daarop moeten agenten bij iedere aanhouding registreren wie ze staande houden, waarom ze iemand staande hebben gehouden, en moeten zij deze informatie actief delen. Het gebruik van deze formulieren maakt agenten bewust van hun handelen: wie wordt gecontroleerd? Is er een duidelijke aanleiding? Zou een persoon met andere uiterlijke kenmerken in deze context ook staande zijn gehouden?
'Stopformulieren' werken goed in het Verenigd Koninkrijk en Spanje. In het Verenigd Koninkrijk werden etnische minderheden eerst zeven keer vaker aangehouden dan burgers van niet-etnische minderheden. Inmiddels is dat afgenomen tot vier keer, dankzij de stopformulieren. Het invullen van een stopformulier kan vlot op de diensttelefoon, en de Spaanse en Engelse politie laten zien dat de tijd die dit kost ruimschoots wordt ingehaald doordat het totaal aantal aanhoudingen daalt en het percentage controles waaruit aanhoudingen volgt, stijgt. De bureaucratie is dus niet toegenomen in de voorbeeldlanden: de politie werkt er zelfs efficiënter en effectiever.
Afspiegeling
Wij denken dat het werken met stopformulieren een goede methode is om etnisch profileren door de politie aan te pakken. Daarom dienen we een initiatiefvoorstel in dat burgemeester Eberhard van der Laan opdraagt in Amsterdam de stopformulieren in te voeren. Daarnaast moet de politie vanzelfsprekend door blijven gaan met andere maatregelen. Nader onderzoek is hard nodig. Bewustwording en training moeten nadrukkelijker in het opleidingsprogramma van agenten worden opgenomen.
En de politie moet -ook in de huidige tijden van reorganisatie en bezuinigingen- actiever personeelsbeleid voeren om het korps meer een afspiegeling van de samenleving te laten zijn. Landelijk dienen we een motie in waarin we oproepen zo snel mogelijk te starten met een stopformulieren-pilot.
Het staande houden van onschuldige mensen vanwege hun huidskleur of uiterlijk is een onwenselijke vorm van discriminatie en uitsluiting. Het stigmatiseert en helpt opsporing niet. Het invoeren van zogenoemde stopformulieren heeft zijn waarde in andere landen bewezen. Laten we dat dus ook zo snel mogelijk ook in Nederland invoeren.
Linda Voortman, is Kamerlid voor GroenLinks.
Rutger Groot Wassink, is fractievoorzitter voor GroenLinks in Amsterdam.
Door Redactie Volkskrant: Foto: ANP
Reactie plaatsen
Reacties