Bijna alle supermarkten stoppen in 2016 met de verkoop van 'plofkip'. Dit gebeurt onder druk van Wakker Dier. Hoe kreeg de actiegroep dat voor elkaar?
Beter goed gejat dan slecht verzonnen, dachten ze bij Wakker Dier toen ze de term plofkip hoorden. Het woord dat voedseljournalist en tv-maker Wouter Klootwijk introduceerde, maakt in beeldend duidelijk waar het bij vleeskuikens aan schort: ze worden zo snel vetgemest dat ze tegen het einde van hun zesweekse leventje door hun poten zakken.
In een stal zonder daglicht, met twintig soortgenoten per vierkante meter liggen ze dan in hun eigen mest. Met zweren, kneuzingen en andere kwalen tot gevolg. Vier jaar geleden, toen Wakker Dier begon met zijn campagne om plofkip uit te bannen, hadden de meeste mensen nog geen idee onder welke omstandigheden reguliere vleeskippen worden gehouden, zegt campagneleider Hanneke van Ormondt van Wakker Dier.
Alternatief
Wat ook hielp: er was een alternatief voorhanden. Aanvankelijk voerde de actiegroep, opgericht na de varkenspestepidemie in 1997, campagne voor biologisch vlees. Maar dat schoot niet op. Het marktaandeel van biologische kip verdubbelde weliswaar van een naar twee procent, maar voor 98 procent van de kippen veranderde er niks. Overstappen van de wettelijke minimumeisen aan dierenwelzijn naar biologische productie is voor boeren namelijk een te grote stap.
Met de Beter Leven-sterren, het in 2007 gelanceerde keurmerk voor dierenwelzijn, had de Dierenbescherming een 'instapsysteem' ontwikkeld. Kippen met één ster hoeven niet naar buiten, zoals biologische kippen, maar leven wel ruim twee weken langer dan hun gangbare soortgenoten. En kampen daardoor met minder kwalen.
Dat alternatief bood Wakker Dier de mogelijkheid om supermarkten onder druk te zetten. Want dáár, bij de supers, ligt de macht om op grote schaal veranderingen in gang te zetten, verklaart Van Ormondt. ,,We wilden niet alleen het probleem aankaarten, maar ook een oplossing aandragen. Die kwam met het Beter Leven-keurmerk.''
tv-spotjes
Vervolgens was het een kwestie van de langste adem. Met advertenties in kranten, op internet, in radio- en tv-spotjes voerde Wakker Dier vier jaar lang actie tegen de plofkip. Het begon in januari 2012 met spotjes op tv, waarin de verschillen tussen reguliere en langzamer groeiende kippen waren te zien. Binnen vier maanden ging Unilever overstag. Het levensmiddelenconcern, dat duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, beloofde over te stappen op kip met één Beter Leven-ster. Een belangrijke doorbraak voor Wakker Dier.
Een jaar na de start van de campagne spraken ook de supermarkten af te stoppen met plofkip (in het zogenoemde Kip van Morgen-convenant). Maar dat zou pas in 2020 kunnen, en de welzijnsverbeteringen waren beperkt. Wakker Dier deed de afspraken daarom verbolgen af als 'plofkip in flauwekulsaus' en 'flopkip'.
Dat nam niet weg dat de supermarktketens toch opnieuw gingen praten met hun leveranciers. Resultaat is dat de meeste ketens in 2016 overstappen, en wel op een kip die wordt gehouden volgens hogere welzijnseisen dan oorspronkelijk was afgesproken.
Eerste stap
Een doorbraak, concluderen zowel het actiegerichte Wakker Dier als de meer diplomatieke Dierenbescherming. Al waarschuwen ze allebei meteen dat het resultaat wat hen betreft slechts een eerste stap is. Doel blijft, via één Beter Leven-ster, een uiteindelijke overgang naar biologische productie. Voorlopig zullen de supermarkten echter met rust worden gelaten, belooft Wakker Dier. Dat komt komende dagen met feestelijke radiospotjes waarin AH, Jumbo en Lidl worden gecomplimenteerd.
Restaurantketens, cateraars en achterblijvende A-merken kunnen hun borst echter nat maken, waarschuwt Van Ormondt. ,,Daarnaast gaan we volop door met onze kiloknallercampagne. Zolang supers stunten met vlees zonder keurmerk, krijgt eerlijk vlees geen kans.''
Annemieke van Dongen / © AD.nl
Reactie plaatsen
Reacties