Wilders wil regeren, maar gaat dat ooit gebeuren?

In meerdere interviews verklaarde de PVV-leider de afgelopen dagen ook dat hij staat te trappelen om te regeren. Sterker nog, als zijn partij niet aan de macht komt dan zou dat wel eens grote gevolgen kunnen hebben.

„Als wij buitenspel worden gezet en niemand met ons wil regeren, dan zou de bevolking dat niet zomaar accepteren.”

Dat Wilders spierballentaal uitslaat is natuurlijk niet nieuw zegt historicus en PVV-kenner Koen Vossen, van de Nijmeegse Radboud Universiteit. „Wilders kan als geen ander de media halen door extreme uitspraken te doen. Maar daarmee maakt hij zich bij andere partijen niet geliefd. En dat is een probleem in een land waar je coalities moet vormen.”

Coalities vormen

Uiteraard zijn peilingen niets waard zolang er niet echt gestemd wordt. Maar de trend die zich al een tijdlang aftekent laat een versplintering van het politieke landschap zien waarin vijf partijen rond de twintig zetels schommelen. De enige die er bovenuit stijgt is de PVV.

Mochten de huidige peilingen ooit werkelijkheid worden dan is een coalitie zonder Wilders bijzonder moeilijk.

De drie grootste partijen na de PVV, VVD, D66 en CDA, zijn nu in de Peilingwijzer in het gunstigste geval samen goed voor 64 zetels. Met SP erbij komt het totaal op 82. Ook een combinatie zonder SP maar met de PvdA of GroenLinks lijkt mogelijk.

Geen betrouwbare partner

En coalitie vormen zonder de PVV zal dus een heel karwei zijn. En toch is de kans dat Wilders mee gaat regeren klein denkt UvA-politicoloog Matthijs Rooduijn. „Zoals het er nu naar uitziet zijn er minstens twee andere partijen nodig om een coalitie te kunnen vormen. De kans dat PvdA, D66 of SP met de PVV gaan regeren lijkt me vrijwel uitgesloten.”

Daar komt volgens Vossen het mislukte kabinet Rutte-1 nog bij. Het kabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV is voor alle betrokkenen nog steeds een trauma. „Samenwerken met de PVV was bijna een zelfmoordactie van het CDA. Die partij was bijna in tweeën gescheurd. En ook de VVD heeft daar een behoorlijke kater aan overgehouden. Uiteindelijk levert samenwerken met de PVV een hoop gedoe op terwijl Wilders geen betrouwbare partner is gebleken.”

Vijfpartijencoalitie

Zelfs bij een verkiezingsuitslag die in de buurt komt van de huidige peiling lijkt een coalitie van vier of vijf partijen dus waarschijnlijker dan een kabinet Wilders.

Een regering van vier of vijf partijen klinkt misschien vreemd, maar onmogelijk is het zeker niet. In de jaren 50, 60 en 70 was het zelfs de standaard. Vooral de drie christelijke partijen KVP, CHU en ARP domineerden de kabinetten in samenwerking met PvdA en VVD.

In 1973 slaagde PvdA-premier Joop den Uyl er nog in om samen met KVP, ARP, PPR en D66 een vijfpartijenkabinet te vormen.

Maar nadat de 3 christelijke partijen vanaf 1977 samen als het CDA meededen aan de verkiezingen, zijn coalities van meer dan drie partijen niet meer voorgekomen.

Rens Oving/ Source: Metronieuws.nl/ © Foto:ANP