6 gemiste kansen om terroristische broers nog op tijd te stoppen

De Turkse president Erdogan liet woensdag fijntjes weten dat hij België midden 2015 waarschuwde voor de onderschepte Syriëstrijder die hij op een presenteerblaadje terugstuurde. Toch kon crimineel El Bakraoui onderduiken. Ook de talrijke signalen om broer Khalid (26), de zelfmoordterrorist van Maalbeek, te lokaliseren, werden door het gerecht niet gegrepen.

Hebben de Belgische veiligheidsdiensten en ons justitieapparaat de voorbije weken en maanden gefaald? Hebben ze geblunderd in de jacht op de zelfmoordterroristen van Zaventem en Maalbeek, die woensdag officieel werden geïdentificeerd als Najim Laachraoui (24) en de broers Ibrahim (29) en Khalid El Bakraoui (26)? Woensdag bleek alvast dat ons land vooral kansen onbenut heeft gelaten in de jacht op de broers, in het Brusselse al jaren gekend als gangsters en goed voor enkele gewapende overvallen en diefstallen.

Erdogan: België gewaarschuwd

De voorzet om tot die pijnlijke conclusie te komen werd niet hier, maar in Turkije gegeven. Nog wel door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan , nooit vies van wat controverse. Erdogan zegt dat de zelfmoordterrorist van Zaventem, Ibrahim El Bakraoui, in juni 2015 opgepakt werd in Gaziantep, niet ver van de Syrische grens. De teneur van zijn woorden: de oudste El Bakraoui kreeg te horen dat hij het land uit moest, werd op een vliegtuig gezet én – belangrijk – de Belgische autoriteiten werden daarvan op de hoogte gebracht.

In regeringskringen bleef het verrassend vaag daarover: “We weten niet precies hoe het zit met die informatie.” Volgens minister van Justitie Koen Geens (CD&V) werd El Bakraoui naar Amsterdam overgevlogen. Wat daarna met hem gebeurde? Niemand, geen regeringsbron of veiligheidsbron, die het met zekerheid kon zeggen. Allicht werd hij, zoals in theorie zou moeten, niet op een vliegtuig naar ons land gezet en opnieuw opgepakt.

Te laat geseind

Nochtans had een nieuwe arrestatie volgens onze informatie moeten gebeuren, aangezien “Syriëstrijder” El Bakraoui manifest zijn voorwaarden had geschonden om voorwaardelijk vrij te mogen blijven. Hij kreeg 10 jaar cel in het voorjaar van 2010 en kwam op 23 oktober 2014 vrij onder voorwaarden. De oudste El Bakraoui moest een vast adres hebben, mocht geen contact zoeken met mededaders en mocht niet langer dan 30 dagen in het buitenland vertoeven.

Na mei 2015 liet hij het maandelijkse bezoekje aan de justitieassistent voor wat het was en trok richting Syrië. Op dat ogenblik had de crimineel uit Laken een nieuwe roeping gevonden: hij was jihadist geworden. Bovendien kon hij probleemloos verdwijnen omdat een nationale seining twee maanden op zich liet wachten.

Ook rol broer onderschat

Maar, zeggen bronnen, er zijn wel meer kansen gemist om de geradicaliseerde broers nog op tijd te stoppen. Zo lekte onlangs uit dat Khalid El Bakraoui, ook al gekend voor zware feiten van banditisme, tot tweemaal toe een safehouse huurde voor de Brusselse terreurcel die achter Parijs én Zaventem zit. Hij deed dat in Charleroi (net voor Parijs) en in Vorst (na Parijs), weliswaar tweemaal onder een valse naam. Toch gingen bij de veiligheidsdiensten de alarmbellen niet volledig af en ging het dreigingsniveau niet omhoog.

De voorbije 48 uur sijpelden berichten door als zouden meerdere buitenlandse diensten ons land “herhaaldelijk gewaarschuwd hebben”. Of die informatie klopt, viel gisteravond niet te achterhalen. Zo zeiden Amerikaanse inlichtingenofficieren aan nieuwswebsite The Daily Beast: “We kunnen niet alles voor hen doen. Als we met hen gaan praten, dan is het alsof we – ik zeg het cru – met kleine kinderen praten. De Belgen zijn niet pro-actief, ze hebben geen idee wat er aan de hand is.”

Gisteren zei ook de Israëlische krant Haaretz dat de westerse inlichtingendiensten, waaronder de Belgische, “precieze informatie” hadden gekregen over op til zijnde aanslagen tegen de luchthaven en waarschijnlijk ook tegen de metro.

Tot slot was er een Schaarbeekse wijkagent. Die ging, ondanks meerdere meldingen van buurtbewoners over verdacht gedrag aan de woning van de terroristen, de voorbije dagen niet bepaald doortastend te werk. Later zou blijken dat net daar de spijkerbommen vervaardigd werden.

www.nieuwsblad/ Door:Pieter Huyberechts, Jesse Van Regenmortel en Hannes Cattebeke Foto: Het Nieuwsblad