De politie werkt veel vaker dan voorheen undercover. Advocaten waarschuwen voor een gebrek aan controle. In het geheim worden tientallen keren per jaar undercoveragenten ingezet.
Zij zijn niet alleen actief in moordzaken, drugszaken en mensenhandel. Ook bij relatief lichtere vergrijpen als fraude, afpersing en witwassen wordt de politieafdeling WOD (Werken Onder Dekmantel) ingeschakeld.
Dat blijkt uit cijfers die het AD via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur in handen kreeg.
Het zware opsporingsmiddel blijkt in de jaren 2011, 2012 en 2013 respectievelijk 55, 82 en 68 keer te zijn ingezet. Dat is beduidend meer dan in 2004, het enige bekende vergelijkingsjaar. Toen vonden 31 undercoveroperaties plaats.
,,De politie wordt steeds creatiever in undercovermethoden,'' zegt de Rotterdamse strafpleiter Sander Janssen. Advocaten waarschuwen voor een gebrek aan controle.
Mister Big
In ten minste één moordzaak heeft de politie de internationaal bekritiseerde Mister Big-methode toegepast. Daarbij worden verdachten een fictieve criminele organisatie ingelokt. Ze krijgen goedbetaalde klussen, maar worden vervolgens gedwongen hun daad bij de grote baas (Mister Big) te bekennen.
Buitenlandse reizen, dure auto's, speedboten en betalingen: Undercoveragenten alles uit de kast om een verdachte te laten bekennen. De tactiek is succesvol en omstreden.
Na de moord op Vivica Spong lijken in 2014 al onderdelen van de Mister Big-methode toegepast. De tactiek is datzelfde jaar in zijn geheel gebruikt in de moordzaak van Heidy Goedhart uit Kaatsheuvel.
Opgelost
Advocaat Arthur van der Biezen, advocaat van Wim S., noemt de Mister Big-methode slecht controleerbaar. Zo zegt de politie geen opnames te maken van de gesprekken. Van der Biezen pleit voor het verplicht opnemen van gesprekken.
,,Er zat licht tussen wat de undercoveragenten verklaarden en wat mijn cliënt zich kon herinneren. Zo stond niet in het dossier dat werd gezegd dat het bedrijf een oplossing had voor lastige mensen. 'Dan wisten ze wel een gat te graven'. Van zo'n opmerking gaat een enorme dreiging uit. Op zitting verklaarde een agent dat dergelijke elementen bewust buiten het dossier waren gehouden om geen inzage te geven in de methodiek.''
Janssen zou opnames ook toejuichen: ,,Er is bijna altijd een discrepantie tussen hoe de verdachte het heeft beleefd en hoe het in het dossier staat. Is er uitgelokt bijvoorbeeld? Dat is in deze trajecten nu slecht controleerbaar.''
De politie realiseert zich dat WOD een 'zwaar opsporingsmiddel is'. ,,Maar er zijn grote strafzaken mee opgelost'', zegt woordvoerder Thomas Aling.
De politie wordt steeds creatiever in undercovermethodenStrafpleiter Sander Janssen
Door Redactie: AD/Koen Voskuil Foto: ANP
Reactie plaatsen
Reacties