Rutte tegen Poetin: MH17 is als de Koersk

Op die manier probeerde hij druk te zetten op de seperatisten in het oosten van Oekraïne, waar het vliegtuig neer was gekomen. In Zomergasten vertelde Rutte hoe hij twee jaar geleden probeerde om de lichamen van de slachtoffers terug te krijgen in Nederland.

DE TREIN BLIJFT STAAN

Rutte kreeg telefonisch van een medewerker te horen dat MH17 was neergestort. Omdat het om een vliegtuig van Malaysia Airlines ging, had hij in eerste instantie niet door dat er veel Nederlanders aan boord zaten. Een half uur later werd hij nog een keer gebeld, waarin duidelijk werd wat de omvang van de ramp was.

Daarna hield Rutte zich voornamelijk bezig met de trein met daarin lichamen van slachtoffers, die was gestrand in het plaatsje Torez. Op maandag 21 juli - de MH17 was de donderdag ervoor gecrasht - was Rutte bij een bijeenkomst met nabestaanden. „De trein reed nog niet. Die mensen waren ten einde raad", aldus Rutte.

BELLEN MET POETIN

Er was grote onduidelijkheid over de trein, omdat er in de omgeving ook nog gevochten werd. Rutte probeerde toen de seperatisten onder druk te zetten om alles op alles te zetten de trein naar het vliegveld te laten vertrekken. „Ik had Vladimir Poetin nodig om ervoor te zorgen dat die trein zou gaan rijden", aldus Rutte. Hij had zes „lange" gesprekken met de Russische president.

Die nacht werd hij gebeld door Dick Schoof, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en veiligheid: de trein rijdt. „Pffff. Die mensen gaan niet meer leven. We weten niet meer wat we in die trein aantreffen, maar we kunnen voor de nabestaanden in ieder geval zo veel mogelijk terugkrijgen." Rutte was op dat moment alleen thuis. „Ik had die kolkende zaal van woedende mensen die hun kinderen, kleinkinderen, geliefden niet terugkrijgen. Toen ik werd gebeld - dat was de enige keer in mijn baan dat ik echt heb gejankt."

MH17 IS ALS DE KOERSK

Maar in de eerste trein zaten nog lang niet alle lichamen: op het veld lagen nog altijd lichamen en bagage. Toen kwam de roep om militairen het gebied in te sturen. Dat risico was te groot, bleek uit de analyse van onder meer veiligheidsdiensten. Er kwamen daarom onbewapende onderzoekers naar het gebied, die gingen zoeken naar stoffelijke overschotten.

Maar zij konden vaak het veld niet in vanwege de gevechten. Maandenlang lagen er stoffelijke resten in het veld in Oekraïne.

Rutte probeert Poetin nog verder te bespelen als hij hem tegenkomt in Milaan. Hij maakt dan de vergelijking met de Koersk, een onderzeeër die aan het begin van de regeerperiode van Poetin was vergaan. „Dat was een heilig punt voor hem. De bemanning was dood, hij wilde heel graag dat de lichamen boven water zouden komen. Dat moest en zou gebeuren. Toen ik hem in Milaan sprak, zei ik: Vladimir, de MH17 is hetzelfde als de Koersk. Het is heilig." Volgens Rutte was dat het moment waarop Poetin begreep waar het om ging.

ONDERSTE STEEN

Rutte zei vlak nadat de MH17 was neergehaald, dat de „onderste steen boven moet komen". Hij zegt daar nu over: „Ik kan dat niet garanderen. Die ramp is niet in Groningen gebeurd, maar in een oorlogsgebied. Ik kan alleen zeggen dat 100 mensen van het OM samen met Maleisië, Australië, België en Oekraïne daar dag en nacht aan werken."

Door Redactie Metro: Foto: ANP/ EPA