Orgaandonatie bij hersendoden roept bij nabestaanden veel emoties op. Sommigen voelen zich onder druk gezet om toestemming te geven, of misleid over wat er met hun dierbare gebeurt. Twee nabestaanden vertellen over hun twijfels en verdriet na een ingrijpend proces.
Het reclamespotje is Anjo van de Mortel altijd bijgebleven. De olympische roeidames die elkaar al roeiend een iPad doorgeven, waarop ze zich tussen de slagen door 'even' registreren als orgaandonor.
'Ze trainen hard voor olympisch goud in Londen, maar ze kunnen ook nog makkelijk orgaandonor worden. Heb je ook een paar minuten om donor te worden?....'
Geen eerlijke voorlichting
Van de Mortel stoort zich aan de lichtzinnigheid in peperdure campagnes om meer orgaandonoren te werven. ,,De overheid geeft geen goede en eerlijke voorlichting. Die belicht slechts één kant van het verhaal. De meeste mensen weten niet precies waar ze 'ja' tegen zeggen.''
Daar kwam ze achter nadat ze zelf geconfronteerd werd met dé orgaandonatievraag, toen haar man Boris in 2009 een hersenbloeding kreeg.
Kennis bleef beperkt
Ze had jarenlange ervaring als operatieassistente, en was zelfs een paar keer betrokken bij een orgaanuitname. ,,Maar mijn kennis bleef beperkt tot de technische aspecten binnen de operatiekamer. Wat daarbuiten gebeurt, wist ik niet.''
Een ding wist ze wel. Ze had altijd een naar gevoel bij de uitname-operaties. ,,Er klopte iets niet, maar ik wist niet wat.''
Warmte, rust en geduld
Haar man werkte in hetzelfde ziekenhuis als geestelijk verzorger. Hij begeleidde families van patiënten bij orgaandonatie, en vroeg of ze toestemming wilden geven. ,,Hij kon dat als geen ander. Met veel warmte, rust en geduld.''
Juist door hun werk en zijn verhoogde gezondheidsrisico - twee beroertes - spraken ze vaak over het sterfproces en orgaandonatie. Dat betekende niet dat hij zelf als orgaandonor geregistreerd stond. Hij liet de keus aan de familie.
Situatie hopeloos
De vraag kreeg Van de Mortel nog op de dag van zijn hersenbloeding, na de MRI-scan. ,,De arts zei dat de situatie hopeloos was. Of we al hadden nagedacht over orgaandonatie. Toen was er nog niet eens een EEG gemaakt.''
Dat laatste is volgens het 'hersendoodprotocol' een van de onderzoeken die artsen moeten uitvoeren om hersendood vast te stellen. Eerst worden reflexen getest, daarna wordt met elektroden gekeken of er hersenactiviteit is (EEG).
Ingrijpende onderzoeken
Als laatste volgt een apneutest. Het lichaam wordt tien minuten losgekoppeld van de beademing om te kijken of de patiënt nog zelfstandig gaat ademen. Het zijn ingrijpende onderzoeken, die een aanslag vormen op het lichaam van de patiënt en geen prettig beeld zijn voor de familie.
In eerste instantie gaf Van de Mortel geen toestemming voor donatie. Kort daarna wel - waarom weet ze eigenlijk niet goed. Uit de EEG's daarna bleek dat haar man nog hersenactiviteit vertoonde. Pas bij de vierde EEG was de uitkomst 'vlak'.
Bij mijn man zijn
Daarna volgden laatste onderzoeken. ,,Ze wilden me wegloodsen van de intensive care om me de beelden te besparen. Dat wilde ik niet. Ik wilde bij mijn man zijn.''
Ze wist dat zijn dood onvermijdelijk was, maar ze wilde dat hij waardig zou sterven. ,,Mijn man wilde niet als een kasplantje in leven gehouden worden. Voor ons was het ook niet vol te houden. Zo'n proces is slopend. De impact is enorm.''
Hectisch proces
In dat hectische proces zat Tinne Kroone vijf jaar geleden. Haar dochter Sophie liep ernstig hersenletsel op na een scooterongeluk en belandde op de intensive care.
Amper een halve dag na het ongeluk vroeg een arts of ze alvast wilde nadenken over orgaandonatie, mocht het slecht gaan met Sophie. ,,Als ze de nacht stabiel zou blijven, zouden ze er alles aan doen om haar te redden. Ik had alle hoop dat ze nog wakker zou worden.''
Alsof er haast was
Hoewel Sophie twee nachten rustig doorkwam, bleven de artsen haar bestoken met de vraag over donatie. ,,Alsof er heel veel haast bij was.''
Tijdens een rookpauze zag ze zelfs een auto voor het vervoer van organen klaarstaan voor de hoofdingang, nog vóór Sophie hersendood was verklaard.
Het leek wel koehandel
Uiteindelijk stemde de familie alleen in met nierdonatie, maar alleen nadat Sophie in hun bijzijn was overleden. ,,Daarna bleven ze maar doorvragen of ze meer organen mochten. Ze wilden ook haar hart, hoornvlies, nieren, lever, alvleesklier en stamcellen. Het leek wel koehandel.''
Enkele uren na hun 'ja' kwam de arts opeens met de mededeling dat het slecht ging met Sophie. Ze wilden die avond de beademing stoppen. ,,De dagen ervoor heb ik nooit het woord 'hersenletsel' gehoord. Dat was het moment dat ze voor het eerst zeiden dat ze hersendood was. Alle hoop was in één keer weg.''
Lees dit hele artikel op: http://www.ad.nl/nieuws/de-artsen-bleven-vragen-om-b-organen-b-het-leek-wel-b-koehandel-b~a3a60490/
Door redactie AD Foto: ANP AD/Pim Ras
Reactie plaatsen
Reacties