De Britse ex-premier Tony Blair is in 2003 gewaarschuwd door zijn ambtsgenoot Jan Peter Balkenende dat een aanval op Irak zou kunnen leiden tot een burgeroorlog in dat land. Dat blijkt uit een memo die zondagavond door het tv-programma Brandpunt Reporter wordt gepubliceerd.
Balkenende vreesde de gevolgen van het afzetten van de Iraakse dictator Saddam Hoessein. Hij noemde dat 'het oplichten van de deksel', zo blijkt uit de vertrouwelijke memo. Daarom belde hij 'op zijn initiatief' op 2 maart 2003, twee weken voor de oorlog, met Blair. Balkenende vond dat 'zeer serieus moet worden nagedacht over eventuele Post-Saddam periode. Bij het 'oplichten van het deksel' zou een gecompliceerde situatie ontstaan, met rivaliserende religieuze groeperingen en warlords. Ook omringende landen zouden hun invloed willen uitoefenen.'
Het eerste kabinet-Balkenende verleende politieke, maar geen militaire steun aan de Amerikaanse aanval op Irak. Na de aanval brak een langdurige burgeroorlog uit tussen soennitische en sjiitische milities en het sjiitische regeringsleger. Ook buurlanden Iran en Syrie mengden zich in het conflict. Tegenwoordig zijn grote delen van Irak in handen van terreurgroep Islamitische Staat.
Geen gehoor
Het eerste kabinet-Balkenende zou zich al langer zorgen hebben gemaakt over het gebrek aan Amerikaanse plannen voor de zogenoemde Post-Saddam periode. Maar Nederland kreeg bij de Amerikaanse regering in Washington geen gehoor, vertelt oud-ambassadeur Boudewijn van Eenennaam in Brandpunt Reporter. Het kabinet trok daarop aan de bel bij bondgenoten van de Amerikaanse president George W. Bush, zoals de Britse premier Tony Blair.
Balkenende liet weten niet te willen reageren op de memo, aldus het tv-programma. Het gesprek met Blair wordt niet vermeld in het rapport van de commissie-Davids, die de Nederlandse besluitvorming rond de Irak-oorlog onderzocht. Een van de lessen die het kabinet trok uit het onderzoek van de commissie-Davids was dat een adequaat volkenrechtelijk mandaat vereist is bij deelname aan een missie met Nederlandse militairen.
ad.nl/ © anp
Reactie plaatsen
Reacties