Vader huilt om zoon bij IS: Bij elke aanslag ben ik bang

Mohamed (50) zit in de woonkamer van zijn rijtjeshuis. Met beide handen wijst hij naar zijn hoofd. Dáár zit Reda, altijd. ,,Elk uur van de dag denk ik aan mijn zoon. Wat doet hij nu, eet hij goed, leeft hij nog? Hij is nu al 1,5 jaar weg. 1,5 jaar!''

En het is al helemaal moeilijk met de feestdagen. Oké, Mohamed viert kerst noch oud en nieuw. Maar overal zorgeloze, warme gezelligheid, behalve bij de familie Nidalha. ,,Diep in mijn hart weet ik dat Reda niet eens kán terugkomen, al zou hij het willen. Jongens die van IS wegvluchten, zijn ten dode opgeschreven.''

Stress
Dat beangstigt Mohamed: zijn zoon zit volgens hem in de val. Mohamed krijgt er hyperventilaties van. Is ook meer gaan roken. Tegen de stress.

In juni 2014 ging Reda, een derdegeneratieallochtoon en zoon van een Marokkaanse verpleegster en een betonbewerker, ervandoor. Hij was toen 19. ,,Ik ga kinderen en vrouwen die verkracht worden, helpen in Syrië,'' zei hij tegen zijn jongere zusje. Hij zat toen al in Istanboel. Een jonge jongen, boos op de wereld.

Na dat telefoontje vanuit Turkije volgde een stilte die 6 weken duurde. ,,Ik was boos op Reda en ik was radeloos. Belde de politie en de inlichtingendienst. 'Houd mijn zoon alsjeblieft tegen'. Ze zeiden dat ze niets konden doen, omdat er geen internationaal arrestatiebevel was. Onbegrijpelijk. Zijn moeder, mijn ex-vrouw, stortte in.'' Na die 6 weken belde Reda Mohamed. 'Papa, ik zit in Syrië. Je moet het accepteren.' Er was opluchting: hij leeft nog. Maar ook paniek: hij komt niet meer terug.

,,Hij heeft mij op de ergst mogelijke manier teleurgesteld. Wat spookt hij uit in Syrië? Voor zijn vertrek hadden we een goede band. Hij kwam naar me toe met grappen en problemen.''

Vel
Zoals die ene keer, toen hij echt 'diep, diep in de shit' zat. ,,Toen begon het allemaal.'' Reda zat volgens zijn vader al een tijd niet lekker in zijn vel. Op school ging het slecht. Hij kon geen stageplaats krijgen en belandde in het criminele circuit. ,,Reda kwam bij me. 'Papa, ik heb problemen. Ik wil uit die bende, maar ze laten me niet gaan'. Ik zei: 'Ga naar België, jongen, naar je oom'."

Tot twee keer toe is Reda naar België gegaan. De tweede keer streek hij neer in een kamertje bij een vriend in Antwerpen, die hij had ontmoet via internet. ,,Daar is hij gehersenspoeld," zegt Mohamed. Hij pakt een sigaret. ,,Ineens droeg Reda van die witte jurken en een baard. Hij was nooit geïnteresseerd geweest in geloof en nu ging hij ineens naar preken?''

Mohamed schaamt zich niet voor de radicalisering van zijn zoon. ,,Ik heb niets fout gedaan. Reda en zijn zusjes kregen een prima opvoeding, met de juiste normen en waarden.''

Behalve verdriet voelde Mohamed de afgelopen 1,5 jaar ook woede. Hij is boos op de Nederlandse staat. Maar ook - en vooral - is hij boos op zijn zoon. ,,Reda verkiest die IS-strijders, die dood en verderf zaaien, boven zijn ouders. Welke zoon doet dat?''

Een zoon die ontvankelijk is voor 'slechte invloed'. ,,Reda is geen makkelijk kind. Nooit geweest. Hij was een makkelijke prooi." Mohamed weet: het is geen excuus, maar misschien wel een verklaring.

Stoerdoenerij
Het gezin Nidalha ging nooit naar een moskee. ,,Ik denk ook dat Reda daar niet zit vanuit zijn geloof. Het is voor hem stoerdoenerij.'' Mohamed laat een filmpje zien op zijn iPad. Een week vóór zijn vertrek gemaakt. Een rappende Reda met vrienden. Drankflessen op tafel. Meisjes. ,,Dit is toch geen moslim?''

Sporadisch heeft Mohamed contact met Reda. Eén keer in de zoveel maanden. Soms via Facebook, soms via Skype of de telefoon. ,,Iedere keer als ik bomaanslagen op tv zie of onthoofdings- filmpjes, kijk ik: zit Reda ertussen? Of Reda zulke dingen doet, weet ik niet. Ik herken hem niet meer op de foto's op Facebook.'' Reda met een kalasjnikov, Reda met een bivakmuts, Reda met een sjerp kogels om zijn nek. Mohamed zoomt in op de foto. ,,Dat is niet de Reda van vroeger die ik zo mis. En toch: ik kan zien dat hij daar niet gelukkig is.''

Irak boekt belangrijke zege op IS

Het Iraakse leger heeft gisteren het overheidscomplex in het centrum van Ramadi heroverd op IS. Het is een belangrijke stap bij de verdrijving van de terreurgroep uit de stad. Er wordt nog hevig gevochten om de IS-strijders uit andere wijken te verdrijven. Het heroverde overheidscomplex gold als het laatste bolwerk van IS in de provinciehoofdstad, ongeveer 100 kilometer ten westen van Bagdad. ,,We hebben het complex volledig onder controle,'' aldus legerwoordvoerder Sabah al-Numani. Na de herovering van Ramadi wordt de strijd verlegd naar Mosul in het noorden van Irak.

AD.nl/ Lisanne Sadelhoff/© Marco Okhuizen