Februaristaking kostte Tinie's pa het leven: Boodschap leeft voort

Ze leerde hem kennen door het lezen van zijn meer dan 500 briefjes. Joop IJisberg was een van de mannen die ervoor zorgden dat de staking - een van de grootste daden van openlijk verzet - in goede banen werd geleid, maar werd daarvoor later door de Duitsers gefusilleerd. Tinie was twee. 'Ik zie dat zijn boodschap voortleeft'.

Het is een onderdeel van haar identiteit geworden. Al haar hele leven lang gaat Tinie (nu 76) naar de herdenking van de Februaristaking op 25 februari. Na de Tweede Wereldoorlog met haar moeder. Later nam Tinie zelf haar kinderen mee. En vanaf 1981 was ze er altijd bij als lid van het comité dat de herdenking organiseert.

,,En elke keer als ik bij het standbeeld van de Dokwerker op het Jonas Daniel Meijerplein sta, voel ik weer die trots. De trots voor mijn vader, vanwege de persoon die hij was, de boodschap waarvoor hij stond.

taking
Het was 25 februari 1941 toen Joop IJisberg, tramconducteur van het gemeentelijke vervoersbedrijf, naar zijn werk ging om te staken. De Jodenvervolging in de hoofdstad had de dagen ervoor een hoogtepunt bereikt. Ruim 400 Joden waren na razzia's afgevoerd.

,,Mijn vader wilde niet in een maatschappij leven waarin mensen werden vernederd en weggevoerd. Het was voor hem geen optie niet te ageren", zegt de inmiddels oud-voorzitster van het comité. En dus ging Joop naar de remise om zijn collega's te overtuigen niet uit te rijden uit protest tegen de vervolging van hun Joodse stadsgenoten.

,,Ik was twee. Een half jaar na de staking werd mijn vader door de Duitsers opgepakt. Ik was drie toen hij werd doodgeschoten", zegt Tinie. ,,Het gevoel van onmacht daarna, dat was heel naar. Een moeder die achterbleef met haar kinderen. Niemand kon wat doen." Over haar vader werd thuis niet meer gesproken. Tinie denkt dat dat mede komt doordat Joop zijn vrouw de opdracht had meegegeven 'alsjeblieft gelukkig te zijn'. Het gezin moest verder.

Briefjes
In de jaren '80 leerde Tinie haar vader pas echt kennen. Bij familie haalde ze een doos met briefjes van Joop op. Ruim 500 waren het er, door hem geschreven in het halfjaar dat hij gevangen zat. ,,Ze waren allemaal, een voor een uit de gevangenis gesmokkeld. Hij moet elke dag hebben geschreven, op stukjes karton van pakjes, stukken papier van sigaretten, op wat hij maar voorhanden kreeg."

De briefjes waren gericht aan zijn vrouw en kinderen. Het kostte Tinie jaren ze allemaal goed te lezen. Het was lange tijd een te emotionele aangelegenheid voor de vrouw. ,,Het was zo verdrietig, om de onmacht van die man zo te lezen." Hij was een zorgzame man, zo bleek voor Tinie. ,,Hij schreef over het ophalen van de kolen. Dat we op tijd eten moesten inslaan en dat we bij die en die persoon moesten langsgaan. In een van zijn laatste brieven schreef hij dat hij hoopte dat zijn acties niet voor niks waren geweest en wenste hij ons een gelukkig leven toe."

Trots
De pijn van zijn verlies is gesleten. ,,Bij de dodenherdenking op 4 mei denk ik aan hem, mijn vader, bij de herdenking van de staking denk ik vooral aan zijn daden en wat die betekenden. Wat nu overheerst is trots. Dat mensen nu, 75 jaar later, nog steeds inzien wat mijn vader betekend heeft en respect hebben voor waar hij voor stond. Dat ook jonge mensen er vandaag bij en mee bezig zijn."

De ceremonie van de herdenking start donderdagmiddag om 16.30 uur op het Jonas Daniel Meijerplein. Tinie zal er weer staan. Samen met Koning Willem-Alexander, twee stakers en de kinderen van de basisschool die het standbeeld van de Dokwerker adopteerden, zal ze een bloemstuk neerleggen. Tijdens de nagedachtenis van de staking en de rol van haar vader daarin zal de trots overheersen. ,,Zijn boodschap leeft voort en is ook in deze tijd nog steeds actueel."

Minuut stilte
Eigenlijk begon de 75ste herdenking van de Februaristaking maandag al voor Tinie. Het Gemeentelijk Vervoersbedrijf Amsterdam, waarvoor haar vader werkte, vernoemde een zaal naar hem. Het was een mooi eerbetoon. Tinie hoorde er ook van de minuut stilte die donderdagochtend om 11.00 uur plaatsvond. ,,Dat wilde ik meemaken. Voor het eerst sinds 1941 zouden trams en bussen van het openbaar vervoersbedrijf stilhouden." Met dochter Marjan was ze op lijn 14 gestapt, die daarna stopte bij de Rozengracht. ,,Burgemeester Van der Laan was erbij. Het was geweldig. En tegelijkertijd dacht ik: 'had mijn moeder dit maar meegemaakt'."

Bron: http://www.ad.nl/ Door: Kees Graafland  Foto: Screenshots AT5/ Fotomontage AD