Akkoord over meeste schadeclaims MH17

Nabestaanden konden wettelijk gezien tot vandaag een claim indienen, precies twee jaar na de ramp waarbij 298 inzittenden omkwamen, onder wie 196 Nederlanders. Een kernteam van advocaten staat de nabestaanden bij van 182 Nederlandse slachtoffers en een handvol buitenlandse. 

Details
,,We hebben namens de nabestaanden de contouren van een regeling uitgewerk'', zegt advocaat Evert Wytema namens het kernteam. ,,De details worden nu uitgewerkt, maar we verwachten dat het binnen enkele weken klaar is. Het is voor hun belangrijk dat ze deze fase kunnen afsluiten.''

Volgens het Verdrag van Montreal hebben ze recht op 129.200 euro schadevergoeding, ongeacht de schuldvraag. De claim kan hoger uitvallen als sprake is geweest van een menselijke fout of technisch mankement. Malaysia Airlines beroept zich steeds op overmacht, omdat het toestel door een BUK-raket is neergehaald. Maar als de maatschappij aantoonbaar nalatig is geweest of verwijtbare risico's heeft genomen, kan het schadebedrag oplopen.

Luchtruim
Zo vinden veel nabestaanden dat Malaysia Airlines nooit over Oost-Oekraïne had mogen vliegen, omdat bekend was dat het luchtruim onveilig was boven het oorlogsgebied. Nederlandse nabestaanden dreigden enkele maanden geleden de maatschappij hiervoor aan te klagen. Ze vonden dat Malaysia Airlines weigerde verantwoordelijkheid te nemen voor een 'rechtvaardige schadevergoeding'. De aangeboden compensaties waren in hun ogen veel te laag. De maatschappij wilde het - voor nabestaanden ongustige - Nederlandse recht toepassen.

Smartengeld
In tegenstelling tot andere landen met MH17-slachtoffers hebben nabestaanden in Nederland geen recht op smartengeld (affectieschade). Ze krijgen alleen compensatie voor uitvaartkosten en inkomstenderving in levensonderhoud. Maar de families wilden ook compensatie voor de trauma's en emotionele schade waar ze tot op de dag van vandaag door getekend zijn. Dat maakte dat het team van Nederlandse advocaten lange en moeizame onderhandelingen voerde met Malaysia Airlines. Ze hebben gekeken naar een combinatie van de meest gunstige rechtsstelsels van verschillende landen die bij deze ramp betrokken zijn. Dat kan op basis van de verschillende nationaliteiten aan boord (o.a. VS, Duitsland, België) maar ook de plek van bestemming (Maleisië) of het land waar het toestel gebouwd is.

KLM
Formeel konden Nederlandse nabestaanden ook KLM (mede-vervoerder) aansprakelijk stellen of het reisbureau waar geboekt is. In het uiterste geval kunnen ze ook Rusland, Oekraïne of de separatisten aanklagen, maar dan moeten er harde bewijzen zijn voor hun betrokkenheid. De advocaten onderzoeken nog steeds die mogelijkheid. Wytema: ,,Dat is zeker nog aan de orde. We hebben nu net Malaysia Airlines flink onderhandeld. Dat laat de aansprakelijkheid van andere partijen onverlet. Daarvan zijn we sterk afhankelijk van het onderzoek van justitie.''

Voorschot
Malaysia Airlines heeft kort na de ramp al 3700 euro aan nabestaanden uitgekeerd voor de eerste kosten. Later kwam daar een voorschot van ruim 37.000 euro (50.000 dollar) bovenop. Ook de families van buitenlandse slachtoffers proberen op alle mogelijke manieren hun recht te halen. Zo stappen de nabestaanden van de bemanning van MH17 - net als enkele Australische families - naar de rechter om Malaysia Airlines aan te klagen voor nalatigheid. 

Een Australische advocaat dient bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een klacht in tegen Rusland en president Poetin. Hij claimt bijna 300 miljoen euro.

Door Redactie AD Foto: ANP