Ouders en donorkinderen slepen oud-directeur Jan Karbaat van spermabank Bijdorp voor de rechter. Ze stellen hem aansprakelijk voor het gesjoemel met donorgegevens en -sperma in de Barendrechtse kliniek. Sinds de misstanden aan het licht zijn gekomen, is er veel onrust en onzekerheid binnen gezinnen.
De elf ouders en twee kinderen verwijten Karbaat onzorgvuldig handelen. De Stichting Donorkind en Defence for Children, die samen met hen een civiele procedure starten, zeggen dat Karbaat het recht op afstammingsinformatie van kinderen heeft geschonden.
Het is voor het eerst dat donorfamilies in Nederland een gezamenlijke procedure starten tegen een spermakliniek vanwege kinderrechtenschending. Sommige donorkinderen komen er nu achter dat ze geen volle broer of zus zijn, ondanks de belofte ze van dezelfde donor zouden zijn.
Bovendien willen ze opheldering over de vermoedens dat Karbaat zijn eigen sperma heeft gedoneerd. De oud-directeur zei onlangs tegen deze krant geen dna te willen afstaan. De organisaties zullen de rechter verzoeken Karbaat desnoods te dwingen tot een dna-test.
Misstanden
Medisch Centrum Bijdorp, dat op last van de inspectie in 2009 de deuren sloot, mengde ook zaad van verschillende donoren. De informatie in donoromschrijvingen klopte vaak niet, en de screening van donoren, opslag van sperma en administratie waren een chaos.
Bovendien overschreed Bijdorp het afgesproken maximum aantal van 6 kinderen per donor. Een half-Surinaamse donor kreeg, naar nu blijkt, zelfs veel meer dan 25 donorkinderen, het aantal dat de beroepsgroep van fertiliteitsartsen als maximum hanteert.
,,Het is ontoelaatbaar dat in Nederland zo met mensenlevens wordt omgegaan'', zegt Ties van der Meer, voorzitter van Stichting Donorkind. ,,Als donorkind is er al veel onbegrip over je familiesituatie''.
Veroordeling
In twee eerdere rechtszaken van ouders tegen MC Bijdorp en Karbaat is een schikking getroffen. In zeker één andere zaak werd hij veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding. ,,Maar ik heb nooit een cent gezien'', zegt Lian Peeters (62), die in 2004 na een slepende procedure van tien jaar de zaak tegen Karbaat bij het Gerechtshof won.
Peeters had sperma van een eigen donor bij Bijdorp laten opslaan. Toen ze twee jaar na de geboorte van haar eerste kind voor een tweede zwangerschap ging met haar vaste half-Indonesische donor, bleek zijn sperma 'zoek'.
Daar kwam ze achter toen ze in drie etappes de 'porties' ophaalde in Barendrecht. De rietjes met donorzaad in de eerste twee porties waren doorzichtig en voorzien van haar naam. Het derde portie zat in donkerblauwe rietjes met de naam van haar donor.
Zo kwam Peeters erachter dat porties verwisseld waren en dat zij sperma van een andere donor had teruggekregen. ,,Het sperma van mijn bekende donor was zogenaamd kwijtgeraakt, maar ik vermoed dat hij het heeft gebruikt bij andere vrouwen.''
De inseminatiepogingen mislukten. ,,Maar ik ben minstens een jaar geïnsemineerd geweest met sperma van weet ik veel wie. Met mijn eigen donor was ik meteen zwanger, maar bij de tweede keer heb ik in mijn vruchtbare periode tijd verspild met sperma dat niet de goede kwaliteit had. Dat neem ik Karbaat ten zeerste kwalijk.''
Onbetrouwbaar
Defence for Children vindt dat Karbaat en de Nederlandse overheid hun verantwoordelijkheid moeten nemen voor de betrokken kinderen. De VN heeft bij verdrag vastgelegd dat ieder kind het recht heeft om te weten wie zijn ouders zijn.
Uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg blijkt dat de gegevens in de administratie van Karbaat niet betrouwbaar zijn. Veel donorkinderen van Bijdorp doen een beroep op de FIOM Databank om via een dna-test te achterhalen wie hun donorvader is.
'Geen zorgen'
Karbaat wil niet reageren. Vorige maand ontkende hij in deze krant alle beschuldigingen. Zijn prostaat zou lang geleden verwijderd zijn, waardoor hij geen sperma kan doneren, zei de oud-directeur. Hij maakte zich ook geen zorgen om een rechtszaak.
,,Justitie zag eerder geen reden voor strafrechtelijke vervolging. Ik heb nooit met opzet foute dingen gedaan. Het is een klein groepje gefrustreerde moeders dat ontevreden is over het resultaat. Ik heb het verwerkt, sta erboven en lach om elke klacht.''
Door de Redactie AD: Foto: Milan Rinck
Reactie plaatsen
Reacties